Een gewichtsverlies van 5 tot 10 procent is mogelijk wanneer mensen kiezen voor een energiebeperkt dieet en meer lichamelijke activiteit. Om het gewichtsverlies te behouden is gedragsverandering noodzakelijk. Wanneer ter ondersteuning van de gedragsverandering ook medicatie wordt gebruikt, zijn mensen beter in staat de gedragsverandering te realiseren en zo wordt meer gewichtsverlies bereikt en behouden. MEDICATIE EN GEDRAGSTHERAPIE Mw. C.C.E. Brodie Meijer is arts en apotheker en beheerder
Momenteel zijn er twee medicamenten op de markt voor
van de website www.artsenapotheker.nl.
deze behandeling: sibutramine (Reductil®) en orlistat (Xenical®), en binnenkort volgt rimonabant (Acomplia®).
De werkingsmechanismen van deze drie middelen loopt
zeer uiteen. Sibutramine grijpt aan op het noradrenaline-
n Nederland kampt circa 55 procent van de mannen
en serotoninesysteem. Het gewichtsverlies wordt veroor-
en 45 procent van de vrouwen tussen de 20 en de 70
zaakt door een versterking van het verzadigingsgevoel
jaar met overgewicht (BMI: 25-30 kg/m2) en één op de tien
wat leidt tot een verminderde voedselinname. Orlistat
mannen en vrouwen heeft zelfs obesitas (BMI > 30 kg/m2).
remt de opname van vet in de darm door de reductie van
Voorspeld en gevreesd wordt dat deze cijfers verder zullen
lipase. Rimonabant grijpt aan op het endocannaboïdsy-
stijgen, omdat overgewicht al op jonge leeftijd ontstaat. De
steem (ECS) dat betrokken is bij de regulatie van de ener-
kosten van ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid door
giehuishouding in het lichaam en de regulering van het
obesitas worden geschat op twee miljard euro per jaar (). Met het groeiende probleem van overgewicht stijgt ook de vraag naar behandelmethoden. Therapie wordt wenselijk geacht bij een BMI van 30 kg/m2 of meer, een BMI van 27 kg/m2 of meer met risicofactoren of een tailleomvang van 02 cm bij mannen en 88 cm bij vrouwen. Een gewichts-reductie van 5 tot 0 procent geeft een klinisch belangrijke vermindering van risicofactoren voor cardiovasculaire en metabole aandoeningen. Bij ernstig overgewicht en risico-factoren voor aan obesitas gerelateerde morbiditeit dient een medische interventie te worden overwogen. De inter-ventie dient er primair op gericht te zijn de patiënt te motiveren om langdurig een matig energiebeperkt dieet te volgen in combinatie met voldoende dagelijkse fysieke inspanning. “Afvallen is een enorm moeilijke opgave”, vertelt Carrie Brodie Meijer. “Vooral mensen met ernstig overgewicht hebben vaak allerlei diëten geprobeerd waarbij
Carrie Brodie Meijer. “Mensen met ernstig overgewicht hebben
zij vele kilo’s zijn afgevallen en na het beëindigen van het
vaak allerlei diëten geprobeerd en zijn daarna vaak nog meer in
dieet diezelfde kilo’s, en vaak nog meer, weer aankomen. Dit
gewicht aangekomen. Dit jojo-effect is niet alleen demotiverend,
jojo-effect is niet alleen demotiverend, maar ook slecht voor
maar ook slecht voor de gezondheid. Afvallen met medicatie
de gezondheid. Afvallen met medicatie in combinatie met
in combinatie met gedragsverandering kan het jojo-effect
gedragsverandering kan het jojo-effect voorkomen.”
9788 Milner 10+ A4adv.eps 09-01-2006 12:06:59
Dat is slimm van Milner! Intensieve begeleiding gericht op gedragsverandering in combinatie met medicatie kan tot een aanzienlijke gewichtsvermindering leiden.Bron: Wadden TA, et al. Randomized Trial of Lifestyle Modification and Pharmaco-therapy for Obesity. N Engl J Med 2005; 353: 2111-20
hongergevoel. Literatuuronderzoek uitgevoerd door het
veranderen. Finer analyseerde achteraf de bloedwaarden
RIVM (2) toont aan dat een energiebeperkt dieet in combi-
van de proefpersonen en dat laat een bijkomend effect
natie met gedragstherapie een reductie van 5 procent van
van medicatie op de bloedwaarden zien. Bij personen
het lichaamsgewicht kan opleveren. Een energiebeperkt
die sibutramine of rimonabant gebruikten was het HDL-
dieet met aanpassing van de leefstijl, gecombineerd met
cholesterol opmerkelijk hoger dan in de placebogroep,
medicatie, kan tot 5 procent extra gewichtsverlies leiden,
personen die orlistat kregen hadden een lager LDL-choles-
dus 0 procent in totaal. Dit concluderen Wadden et al.
terolgehalte. “Alle drie de medicamenten hebben dus een
in het onderzoek dat gepubliceerd is in het New Engeland
positief effect op de bloedcholesterolwaarden, hetzij in de
Journal of Medicine (3). In dit onderzoek werden 224
vorm van een verlaging van het LDL-cholesterol, hetzij in
proefpersonen (BMI 30-45 kg/m2) verdeeld in vier groe-
de vorm van een verhoging van het HDL-cholesterol”, stelt
pen: groep kreeg uitsluitend sibutramine, groep 2 alleen
leefstijladviezen, groep 3 kreeg zowel sibutramine als leef-stijladviezen met intensieve begeleiding en groep 4 kreeg
sibutramine en leefstijladviezen maar met een minimale
De kosten van het gebruik van geneesmiddelen bij obesitas
begeleiding. Alle vier de groepen gebruikten 200 tot 500
vallen niet onder de basisverzekering, dus moeten mensen
kcal per dag. Na een jaar werden de resultaten gemeten.
het vaak zelf betalen. De prijs van orlistat ligt rond de 80
Groep 3 (medicatie en intensieve leefstijlbegeleiding) was
euro per maand, terwijl een patiënt voor sibutramine circa
gemiddeld circa 2 kilogram afgevallen, groep (alleen
sibutramine) gemiddeld 5 kilogram, groep 2 (alleen leef-stijlaanpassingen) gemiddeld bijna 7 kilogram en groep
Majorie Former
4 (medicatie en minimale begeleiding) gemiddeld 7,5 kilogram. “Het voorschrijven van alleen medicatie om af te vallen is dus onvoldoende”, stelt Carrie vast. “Alleen intensieve begeleiding gericht op gedragsverandering,
LITERATUUR
zowel qua eetpatroon als beweegpatroon, in combinatie
. Leemrijse, Ch. Mannen zijn vaker te dik maar gaan minder vaak
met medicatie kan tot een aanzienlijke gewichtsvermin-
naar de diëtist. Huisarts en Wetenschap 2006; 49 (7): 34.
2. Begeleiding bij afvallen effectief en goedkoop. RIVM-rapport,
3. Wadden, Th.A., et al. Randomized trial of lifestyle modification
EFFECT OP BLOEDWAARDEN
and pharmacotherapy for obesity. N Engl J Med 2005; 353 (20):
Ondanks de verschillende werkingsmechanismen van de
Milner heeft nu ook XtraSlimm. Een smakelijke 10+ kaas www.campina-institute.nl. U kunt ook contact opne-
drie middelen zijn de effecten op het afvallen vergelijkbaar.
4. Finer, N. Does pharmacologically induced weight loss improve
met maar liefst 80% minder vet dan gewone Goudse men met het Campina Institute op 0348 - 429 549 of
Carrie Brodie Meijer: “Uit onderzoek van Finer (4) blijkt
cardiovascular outcome? Impact of anti-obesity agents on car-diovascular risk factors. European Heart Journal Supplements
dat de resultaten ten aanzien van het gewichtsverlies, de
kaas. Dé oplossing voor de grote groep consumenten [email protected].
buikomvang en het blijvende gewichtsverlies van alle drie
5. Philip, W. Effect of sibutramine on weight maintenance after
die de vetconsumptie of het aantal calorieën moet
de middelen vergelijkbaar zijn. Bovendien zijn er gunstige
weight loss: a randomised trial. The Lancet 2000; 356: 29-
effecten gemeten op de bloeddruk, glucosehomeostase en
beperken. Uitgebreide productinformatie vindt u op
dyslipidemie. In een aantal gevallen was het effect op de bloedcholesterolwaarden sterker dan vooraf werd aange-
INTERNET
nomen.” In het algemeen geldt dat door gewichtsverlies de
bloedcholesterolwaarden en bloedglucosewaarden positief
Nieuw Milner XtraSlimm. De magerste kaas van Nederland.*
P h a r m a z i e u n d M e d i z i n · P h a r m a c i e e t m é d e c i n e Informations de la CMPS sur la prescription «off label» par rapport au diagnostic, à la population et à la durée du traitement Utilisation «off label» des médicaments psychotropes (1/2) Le pharmacien qui reçoit des ordonnances pour des médicaments psycho- troubles anxieux [1–3], et divers antip
Masters of Science (Infectious Diseases) (Distinction) 2009 – 2012 University of London External System (London School of Hygiene & Tropical Medicine), UK Bachelor of Science (Pharmacy) (Honours) 2003 – 2007 National University of Singapore, SG Added Qualifications in Infectious Diseases 2012 Board Certified Pharmacotherapy Specialist 2011 Board of Pharmacy Spe