O N B E K E N D E R I S I C O ’S V O R M E N
R is ic o m a n a g e m e n t is e e n v a n d e e s s e n tië le e le m e n te n v a n c o r p o r a te g o v e r n a n c e b in n e n d e
E E N B E D R E I G I N G ; B E K E N D E R I S I C O ’S
o n d e r n e m in g . H e t n e m e n v a n r is ic o ’s is in h e r e n t a a n h e t o n d e r n e m e r s c h a p . D o o r h e t n e m e n
Z I J N E E N M A N AG E M E N T I S S U E
v a n v e r a n tw o o r d e r is ic o ’s s tr e v e n w ij n a a r d u u r z a a m h e id v a n o n z e o n d e r n e m in g . D it v e r e is te e n g o e d e b a la n s tu s s e n o n d e r n e m in g s g e e s t e n d e m a te w a a r in r is ic o ’s b ij d e b e d r ijfs v o e r in gw o r d e n g e a c c e p te e r d . W ij v e r w a c h te n v a n o n z e m a n a g e r s d a t z ij z ic h te r d e g e b e w u s t z ijn v a nd e b e d r ijfs r is ic o ’s e n v a n d e in te r n e c o n tr o le p r o c e d u r e s d ie b e d o e ld z ijn o m d e tr a n s p a r a n tiev a n o n z e a c tiv ite ite n te b e w a k e n .
• B in n e n A k z o N o b e l z ijn d e m a n a g e r s o p a lle n iv e a u s v e r a n tw o o r d e lijk v o o r r is ic o m a n a g e m e n t
a ls in te g r a a l e le m e n t v a n h u n d a g e lijk s e a c tiv ite ite n e n b e s lu itv o r m in g .
• V a n h e n w o r d t v e r w a c h t d a t z ij d e r is ic o ’s in h u n a c tiv ite ite n g e b ie d id e n tific e r e n e n a d e q u a a t
• A k z o N o b e l R is k M a n a g e m e n t d r a a g t z o r g v o o r d e s tr u c tu u r d ie m a n a g e r s in s ta a t s te lt d e z e
v e r a n tw o o r d e lijk h e id te d r a g e n .
• T e r a fb a k e n in g v a n r is ic o g r e n z e n g e ld e n r e g e ls v a s tg e le g d in A k z o N o b e ls C o m p a n y S ta te m e n t,
B u s in e s s P r in c ip le s , A u th o r ity S c h e d u le s e n C o r p o r a te D ir e c tiv e s o p g e b ie d e n z o a ls F in a n c e &C o n tr o l; V e r z e k e r in g e n ; G e z o n d h e id , V e ilig h e id e n M ilie u ; H u m a n R e s o u r c e s ; C o m m u n ic a tie e nJ u r id is c h e Z a k e n .
• R is ic o r a p p o r ta g e o m v a t d e v e r o n d e r s te ld e w a a r s c h ijn lijk h e id s g r a a d , d e g e s c h a tte in v lo e d e n
d e e ffe c tiv ite it v a n b e h e e r s in g s m a a tr e g e le n . D e r a p p o r ta g e o v e r d e z e e le m e n te n a ls m e d e o v e rd e g e n o m e n a c tie s te r v o o r k o m in g e n h e r s te l is g e ïn te g r e e r d in d e p e r io d ie k e B u s in e s sP la n n in g & R e v ie w s .
• H e t in te r n e c o n tr o le s y s te e m , d e a u d itp r o c e d u r e s e n o n a fh a n k e lijk e b e o o r d e lin g e n v e r s c h a ffe n
e e n r e d e lijk e m a te v a n z e k e r h e id m e t b e tr e k k in g to t d e e ffe c tiv ite it v a n o n z er is ic o m a n a g e m e n ta a n p a k .
O n z e r is ic o m a n a g e m e n ts tr u c tu u r is in o v e r e e n s te m m in g m e t h e t E n te r p r is e R is k M a n a g e m e n t– In te g r a te d F r a m e w o r k v a n C O S O (C o m m itte e o f S p o n s o r in g O r g a n iz a tio n s o f th e T r e a d w a yC o m m is s s io n ). D e p r o c e d u r e s e n r e s u lta te n w o r d e n g e ë v a lu e e r d d o o r d e R a a d v a n B e s tu u r e nb e o o r d e e ld d o o r d e R a a d v a n C o m m is s a r is s e n .
A k z o N o b e ls a c tiv ite ite n b r e n g e n e e n g r o te d iv e r s ite it v a n r is ic o fa c to r e n m e t z ic h m e e . E lkd a a r v a n k a n e e n w e z e n lijk e in v lo e d h e b b e n o p e e n b e p a a ld e b u s in e s s u n it z o n d e r d a t e rs p r a k e h o e ft te z ijn v a n e e n m a te r ie e l b e la n g v o o r d e o n d e r n e m in g a ls g e h e e l. D e g r o tev e r s c h e id e n h e id v a n a c tiv ite ite n e n p r o c e s s e n is o o k e e n v o o r d e e l a a n g e z ie n s o m m ig e v a nd e z e fa c to r e n te g e n g e s te ld e in v lo e d e n h e b b e n o f e lk a a r b in n e n A k z o N o b e l k u n n e nc o m p e n s e r e n .
B E L A N G R I J K S T E R I S I C O F AC TO R E N
O n d e r u itd r u k k e lijk e v e r m e ld in g d a t d it g e e n u itp u tte n d e o p s o m m in g is , g e v e n w ijo n d e r s ta a n d e e n o v e r z ic h t v a n d e b e la n g r ijk s te r is ic o fa c to r e n .
De onderneming wordt geconfronteerd met felle concurrentie van nieuwe producten en vanlaaggeprijs de generiek e producten. P r o d u c te n v a n d e o n d e r n e m in g d ie o c tr o o ib e s c h e r m in g g e n ie te n , o n d e r v in d e n c o n c u r r e n tie . D e z e k a n to e n e m e n w a n n e e r n ie u w e p r o d u c te n o p d e m a r k t k o m e n . D e o n d e r n e m in go n d e r v in d t in to e n e m e n d e m a te c o n c u r r e n tie v a n la a g g e p r ijs d e g e n e r ie k e p r o d u c te n n a a flo o pv a n o c tr o o ie n e n v a n p r o d u c e n te n m e t la g e k o s te n in a n d e r e a c tiv ite its g e b ie d e n . H e t v e r lie sv a n o c tr o o ib e s c h e r m in g le id t n o r m a lite r to t o m z e tv e r lie s e n z o u d e to e k o m s tig e r e s u lta te n v a nd e o n d e r n e m in g k u n n e n b e ïn v lo e d e n .
R is ico h eeft ook b etrek k ing op h et feit dat de werk elijk e res ultaten aanz ienlijk k unnen afwijk en van
toek oms tgerich te uits prak en in dit vers lag. In dit verb and wordt verwez en naar h et ‘V oorb eh oud’ (z ie pagina 1).
A K Z O N O B E L J A A R V E R S L A G 2 0 0 4
In 2002 verloor de onderneming een belangrijke rechtszaak over haar belangrijkste productRemeron® in de VS, hetgeen in 2003 en 2004 leidde tot sterke generieke concurrentie, verliesvan marktaandeel en een negatieve invloed op de resultaten.
Maatregelen die de prijzen voor onze producten beperken, kunnen de inkomsten van deonderneming verlagen en een drukkend effect hebben op activiteiten en bedrijfsresultaat. Ongeveer 40% van het resultaat van de onderneming is afkomstig van producten voor degezondheidszorg in veel landen waar de prijzen zijn of worden gereguleerd.
Regelgeving ten aanzien van producten kan een ongunstige invloed hebben op introductie vannieuwe producten. De introductie van nieuwe farmaceutische producten op de Amerikaanse markt kan door de
Door de aard van haar activiteiten loopt A kzo N obel milieurisico’s. De onderneming gebruikt gevaarlijke stoffen, chemicaliën en biologische en giftigeverbindingen in productontwikkeling en fabricageprocessen. Wij lopen het risico vanaccidentele verontreiniging en zijn daarmee in het verleden geconfronteerd. Wij kunnen temaken krijgen met situaties waarin wij niet voldoen aan milieuwetgeving, hetgeen kan leidentot overheidsmaatregelen, schade aan bezittingen en eventueel persoonlijk letsel, en daaruitvoortvloeiende claims. Deze risico’s worden beperkt door crisismanagement en maatregelenom de gevolgen van onvoorziene omstandigheden zoveel mogelijk te verminderen (zie noot 19op pagina 100).
De onderneming kan verantwoordelijk worden gesteld in verband met antitrustwetgeving. De onderneming is betrokken bij onderzoeken door de antitrustautoriteiten in de EuropeseU nie, de VS en andere landen naar vermeende schendingen van de antitrustwetgeving in dezegebieden. De onderneming spant zich in om deze risico’s te minimaliseren en legt daarbijspeciale nadruk op praktische toepassing van de Business Principles (zie omslag voorzijde). Zie ook noot 19 op pagina 100.
G eschillen over belastingen en andere gerechtelijke procedures kunnen A kzo N obelsactiviteiten en bedrijfsresultaten ongunstig beïnvloeden. Er zijn diverse vorderingen ingediend die alle door de onderneming worden betwist. Verder isAkzo Nobel betrokken in geschillen met fiscale autoriteiten. Hoewel de afloop niet metzekerheid kan worden voorspeld, is de leiding van de onderneming van oordeel dat deuiteindelijke uitkomst geen wezenlijke invloed zal hebben op de geconsolideerde financiëlepositie maar wel het tijdstip van belastingbetaling kan beïnvloeden.
C laims uit productaansprakelijkheid kunnen A kzo N obels activiteiten en bedrijfsresultatenbeïnvloeden. Aangezien medicijnen die onder merknaam worden verkocht een wijde verspreiding hebben endaardoor een grote invloed hebben op de gezondheid van patiëntenpopulaties, kunnenfarmaceutische ondernemingen geconfronteerd worden met vorderingen op grond vanproductaansprakelijkheid. De onderneming loopt ook risico aansprakelijk te worden gesteld inverband met producten van Coatings of Chemicals. Momenteel is de onderneming betrokkenin gevallen van productaansprakelijkheid. Wij zijn van mening dat eventuele, thans niet vast testellen kosten en verplichtingen geen wezenlijke invloed zullen hebben op de geconsolideerdefinanciële positie.
N egatieve publiciteit en beschadiging van handelsmerken van de onderneming kunnenactiviteiten en bedrijfsresultaten treffen. De gediversifieerde portfolio van de onderneming, het gedecentraliseerde merkenbeleid en eenmanagementresponssysteem verschaffen een zekere mate van bescherming.
Valutakoersverschillen kunnen een nadelige invloed hebben op de financiële resultaten van deonderneming. De onderneming heeft activiteiten in meer dan 8 0 landen, rapporteert in euro’s en is vooralgevoelig voor de wisselkoersverhoudingen tussen de euro en de Amerikaanse dollar, het Britsepond, de Zweedse kroon en Latijns-Amerikaanse en Aziatische valuta’s. De onderneming voerteen dekkingsbeleid voor valutarisico’s (zie noot 20 op pagina 102).
De financiële positie en de resultaten kunnen nadelig worden beïnvloed indien de onderneminger onvoldoende in zou slagen risico’s die verband houden met schommelingen in de rentestandte mitigeren. De onderneming voert een centraal financieringsbeleid om de financieringslasten teminimaliseren en de met rentepercentages verband houdende risico’s te beheersen (zienoot 20 op pagina 102).
O ngunstige ontwikkelingen op de beurs kunnen de activa van pensioenfondsen treffen enhogere pensioenlasten en -premies tot gevolg hebben. Dit resulteerde in een substantiële voorziening op de balans in 2002 en additionelepensioenlasten in 2002 en volgende jaren (zie verder pagina 93-98 ).
E en lagere kredietwaardigheidsbeoordeling door de grote ratingbureaus kan leiden tot hogerefinancieringskosten of tot beperking van de beschikbaarheid van krediet. Ultimo 2004 waren onze ratings: Standard & Poor’s A– en Moody’s A3.
Vanwege het internationale karakter van haar activiteiten loopt de onderneming een beperktpolitiek risico in bepaalde landen. O p veel van deze risico’s heeft de onderneming geeninvloed, terwijl ze wel een ongunstig effect kunnen hebben. Bij de geografische spreiding van onze activiteiten richten wij ons op benutting van kansenmet aandacht voor beperking van risico’s van politieke of economische instabiliteit.
H et niet beschikbaar zijn van grondstoffen, stijgende kosten en hogere uitgaven voorgrondstoffen, aardolie en aardgas, en veranderingen van de product mix kunnen de resultatenvan de onderneming ongunstig beïnvloeden. De onderneming maakt gebruik van haar sterke positie en langdurige relaties met leveranciersom inkoop van grondstoffen en constante levering daarvan tegen optimale condities veilig testellen. Akzo Nobel is niet ongevoelig voor prijsschommelingen. Met name de energieprijzenvertegenwoordigen een risico, hetgeen nog wordt versterkt door de instabiele situatie in hetMidden-Oosten.
Risico’s bij strategische besluitvormingH et niet kunnen realiseren van noodzakelijke ex pansie kan de onderneming nadeligbeïnvloeden. S ucces kan uitblijven bij het traceren van acq uisitiemogelijkheden of deintegratie van geacq uireerde activiteiten. Wij zijn voortdurend gericht op duurzame groei door ontwikkeling, productie en verkoop vannieuwe producten en voegen regelmatig nieuwe activiteiten toe via samenwerkingsverbanden,joint ventures of acquisities. Wij besteden veel aandacht aan integratie van acquisities,hetgeen voorwaarde is voor het realiseren van de beoogde resultaten. Akzo Nobels beleid enrichtlijnen worden onmiddellijk geïmplementeerd bij nieuw verworven activiteiten.
A K Z O N O B E L J A A R V E R S L A G 2 0 0 4
ANIMAL BEHAVIOUR, 2002, 63, 487–493 doi:10.1006/anbe.2001.1952, available online at http://www.idealibrary.com on Social experience affects territorial and reproductive behavioursin male leopard geckos, Eublepharis macularius JON T. SAKATA*, AJAY GUPTA*, CHIEN-PEI CHUANG* & DAVID CREWS*† *Institute for Neuroscience, University of Texas at Austin†Section for Integrative Biology,
Acupuncture for Promoting Ovulation Over the past couple of years, there has been an ever-increasing interest in acupuncture as an adjunctive modality in assisted reproductive technologies (ART). On page 79 of issue #4, 2008 of Xin Zhong Yi (New Chinese Medicine) , Liang Ji-yuan et al. published an article titled “Clinical Observations on the Use of an Acupuncture Supplementing & Regu