Food & Biobased Research (www.fbr.wur.nl) Daan van Es, 0317-481160 [email protected] Paulien Harmsen, 0317-480224
[email protected] Postbus 17, 6700 AA Wageningen
Hernieuwbare chemicaliën Hernieuwbare grondstoffen worden steeds interessanter als mogelijke grondstof voor de productie van (bulk) chemicaliën. Deze info sheet geeft informatie over de mogelijkheden van chemicaliën uit biomassa.
Een materiaal is hernieuwbaar als de biomassa die de oorsprong
vormt jaarlijks opnieuw kan worden verbouwd en geoogst. Zo kunnen uit gewassen als graan, maïs, aardappelen of hout
grondstoffen als suikers, plantaardige oliën, eiwitten of bioethanol worden gewonnen.
In een aantal recente studies zijn diverse platformchemicaliën
aangewezen die gemaakt kunnen worden uit biomassa. Deze platformchemicaliën dienen vervolgens weer als uitgangspunt
voor de productie van (bulk) chemicaliën.
In principe zijn er drie verschillende routes om biomassa om te zetten in chemicaliën:
Omzetting naar nieuwe (bulk) chemicaliën met unieke
Figuur 1: Plastic op basis van ruwe olie en het alternatief op basis
eigenschappen zoals melkzuur of furaandicarbonzuur (FDA)
2. Omzetting naar bestaande (bulk) chemicaliën zoals ethyleen,
• Isosorbide kan worden verkregen uit zetmeel afkomstig van
3. Totale vergassing van biomassa naar syngas, gevolgd door
graan, maïs of aardappelen, en vormt de basis van een nieuw
Fischer-Tropsch synthese van basis koolwaterstoffen (deze
type ftalaat-vrije weekmakers. Verder wordt isosorbide
route wordt hier niet verder toegelicht).
uitgebreid onderzocht als mogelijke bouwsteen voor nieuwe
bio-gebaseerde polymeren (polyesters, polyamides).
Bestaande (bulk) chemicaliën Enkele voorbeelden van hernieuwbare platformchemicaliën voor de productie van bestaande chemicaliën zijn onder andere glycerol, onverzadigde vetzuren en bioethanol. • Bij de productie van biodiesel ontstaat glycerol als bijproduct.
Momenteel wordt veel onderzoek gedaan naar het omzetten van glycerol naar bestaande chemicaliën en bouwstenen zoals acrylzuur (voor polyacrylaten in bv luiers), of ethyleen- en propyleenglycol (voor bv oppervlakte actieve stoffen, of in
polyurethanen voor lijmen en kitten, of in polyesters zoals
• Onverzadigde vetzuren uit plantaardige oliën worden nu al op
grote schaal gebruikt in alkydharsen voor verf. Daarnaast
Enkele voorbeelden van nieuwe platformchemicaliën zijn onder
wordt veel onderzoek gedaan naar het omzetten van
andere hydroxymethylfurfural (HMF), isosorbide en melkzuur.
(onverzadigde) vetzuren in zogenaamde lineaire α-olefines
• Koolhydraten (suikers) kunnen relatief makkelijk worden
voor de productie van detergentia (zepen, wasmiddelen) en
omgezet in furanen. Eén van deze furanen, HMF, is een
potentiële grondstof voor alternatieven voor bisphenol-A
• Bioethanol komt op steeds grotere schaal beschikbaar en
(polycarbonaat, epoxyharsen) en als grondstof voor
vormt, naast transport brandstof, een interessante grondstof
furaandicarbonzuur (FDA). FDA wordt momenteel geëvalueerd
voor de chemie. Zo kan ethanol o.a. worden omgezet in
als alternatief voor tereftaalzuur in o.a. polyethyleentereftalaat
butadieen, een belangrijke grondstof voor synthetische
(PET) dat wordt gebruikt voor productie van flessen of
rubbers (autobanden) en in ethyleen voor de productie van
VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD Veiligheidsinformatieblad voor chemische producten volgens EG-richtlijn 2001/58/EG Datum: 15 september 2003 – Herzien: 21 januari 2008 Permanent-Stalspuitmiddel 1. Identificatie van het product en van het bedrijf Bij vergiftiging moet contact worden opgenomen met het Nationale Vergiftigingen Informatie Centrum. Uitsluitend door behandelend arts.
Invasive Plants Of Tennessee December 2009 (2nd Edition) The purpose of this list is to identify introduced plant species that are invasive or may becomeinvasive and cause damage to native plant communities. Introduced species are plants not native toa region of the state and are referred to as exotics. The intent of this list is to:• rank exotics based on their invasive characteristics;•